Xem qua mấy clip về khoá tu mùa hè mà rùng mình trước những lời xàm xí mà trẻ em bị nhồi nhét vào đầu, càng rùng mình hơn khi nhìn dễ đến cả ngàn đứa trẻ ngồi nhìn bạn mình bị ép nhận những tội giời ơi như 14 kiếp trước đã trêu chọc sư, ăn tiêu phung phí… và những lời doạ dẫm không phù hợp với trẻ em như “sẽ phải làm gái lầu xanh”, “phải lấy nhiều chồng và chồng còn vũ phu”… Trước đó cũng đã có một số vụ cảnh báo việc không an toàn của những khoá tu này như trẻ em bị thầy bạo hành, thậm chí có em còn bị chết một cách không rõ ràng, gia đình chỉ nhận được hũ tro chứ cũng không được tham gia tang lễ con… Tuy nhiên năm nào các khoá tu cũng được mở, hình như còn ngày càng đông hơn. Hỏi thì các bố mẹ bảo bận đi làm, con nghỉ hè không có ai trông nên cho đi khoá tu “để học điều hay lẽ phải”! Thế mà hễ bảo bố mẹ vô trách nhiệm, không thương yêu con thì lại nhảy lên!

Nghỉ hè là quyền lợi và cũng là điều cần thiết trong chương trình giáo dục cho trẻ em vì tự chơi cũng là một phần của việc học, nó sẽ giúp trẻ em phát huy tinh thần tự chủ sáng tạo, rất quan trọng cho quá trình trưởng thành và khám phá bản thân. Ở VN kỳ nghỉ hè đang bị cắt xén nghiêm trọng, từ 3 tháng xuống chỉ còn hơn 1 tháng trong khi trẻ em nước ngoài không chỉ nghỉ hè còn nghỉ đông, thoải mái hơn rất nhiều. Thế nhưng các bố mẹ VN đã quen khoán con cho nhà trường lại không biết làm gì với con đẻ của chính mình trong thời gian ngắn ngủi ấy! Vì thế rời khỏi nhà trường trẻ em lại bị nhét vào các học kỳ quân sự, các khoá tu mùa hè rất giời ơi như vậy.

Có dịp quan sát giáo dục ở nhiều nước tiên tiến, mình rất ngạc nhiên khi thấy nhà trường không chỉ cho trẻ nghỉ học rất nhiều mà ngay cả với trẻ mẫu giáo, thời gian học cũng chỉ đến khoảng 15h, bố mẹ muốn gửi con sau giờ đấy phải trả thêm phí rất đắt. Đấy là các nước phát triển, giá nhân công cao, họ ý thức được sự cần thiết phải có người lao động làm việc đầy đủ nhưng họ vẫn duy trì chế độ giáo dục như vậy vì họ hiểu, việc bố mẹ tham gia vào việc học hành của con còn quan trọng hơn. Sau 15h các bố mẹ được khuyến khích tham gia chơi với con ở trường, nghe giáo viên phổ biến nội dung học tập của con để bố mẹ cùng đồng hành với con, đồng thuận với phương hướng giáo dục của nhà trường. Thời gian nghỉ hè, nghỉ đông là lúc cả gia đình quây quần cùng nhau, cùng chơi đùa, sinh hoạt để gần gũi nhau hơn, để bố mẹ dạy con những kỹ năng mà nhà trường không dạy như nấu ăn, chăm sóc mọi người… Vì họ hiểu, một nền giáo dục đầy đủ bao gồm: giáo dục chính thức ở nhà trường và giáo dục phi chính thức ở gia đình và xã hội nên trẻ cần nhiều thời gian sinh hoạt ngoài nhà trường. Các kỳ nghỉ còn là thời gian để trẻ khám phá thế giới, tham gia các hoạt động sở thích như học nghệ thuật, thể thao…

Thời mình còn nhỏ điều kiện kinh tế hạn chế nhưng mình nghỉ hè rất vui vẻ, chơi với các em, về thăm ông bà, tham gia các lớp ngoại khoá và cũng học trước một ít (hồi đấy trường không có học hè). Dù vất vả (trông 2 đứa em, lại còn cơm nước cho chúng) nhưng nghỉ hè vẫn thấy rất vui. Sau này đến lượt con mình, mình cũng sắp xếp để chúng học làm một ít việc nhà, học bơi lội, khiêu vũ, học nhạc, cờ vua theo ý chúng. Quan trọng nhất là gia đình sẽ có 1 kỳ đi chơi chung đâu đó và đưa chúng về quê nội thăm họ hàng. Mình biết nhiều gia đình không muốn đưa con về quê vì sợ bẩn, sợ khổ nhưng mình lại nghĩ chúng cần biết bố chúng đã lớn lên như thế nào, nhìn thấy nhiều khía cạnh của cuộc sống để biết trân trọng cái mình có. Vì thế chỉ cần chúng đồng ý, mình sẽ thả về quê luôn, có lần cho con ở tới 1 tháng, ra đen nhẻm nhưng rất vui vẻ, hết lời khen quê bố nhiều món ăn ngon. Nhờ vậy dù ở xa nhau nhưng quan hệ anh chị em họ vẫn rất gần gũi, vui vẻ, thứ mà mình nghĩ là một trong gia tài quan trọng bố mẹ để lại cho con. Chúng không chỉ có thêm người thân mà còn học được cách chung sống với người từ nhiều tầng lớp trong xã hội, điều mà thế hệ trẻ này đang rất thiếu hụt.

Hồi đó mình cũng có lần định cho con vào khoá tu vì nghe quảng cáo hay ho quá. Tuy nhiên tính hay lo nên mình phải đến tận nơi xem xét. Nhớ lần ấy một mình lái xe lên một ngôi chùa trên Tam Đảo giữa mùa hè để phát hiện là điều kiện ăn ở khá sơ sài, con lại là con gái, không an tâm, nên lại thôi. Đến lúc về xe bị hết accui, một mình trên đỉnh núi gọi điện cầu cứu khắp nơi, sau may có xe đi qua cho câu điện nhờ mới về đến HN được, sợ đến tận giờ!

Hiện nay cháu mình đang nghỉ hè, cũng đi chơi với ông bà, về quê, học bóng đá, học đàn, đến nhà nhau chơi… mùa hè lúc nào cũng không thấy đủ. Thế giới này thật là rộng lớn và có rất nhiều việc để cùng làm với trẻ con, chỉ cần thật sự quan tâm đến chúng. Thời gian ở bên trẻ con rất ngắn ngủi, cùng chơi, cùng làm việc, cùng chứng kiến chúng trưởng thành là niềm vui không gì có thể thay thế được, không tận hưởng sẽ hối tiếc đấy!

QUÊN CÁC KHOÁ TU ĐI VÀ TỰ VUI VỚI CON NHÉ!

(Hình hai bà cháu trong kỳ nghỉ hè 2024)