Tối 16/1/2014 đã diễn ra một sự kiện rất thú vị là tọa đàm về “Sự tử tế – 30 năm sau” được dịch là “The Kindness – 30 years later”. Buổi tọa đàm khá thú vị, vì được giao lưu với những ngườirất nổi tiếng như GS Chu Hảo, nhà giáo Phạm Toàn, Nhà báo Thu Hà báo TT và đặcbiệt là Đạo diễn Trần văn Thủy, tác giả phim Chuyện tử tế. Người đến dự đôngnghẹt, vượt xa sức chứa của Manzi nên hầu hết phải đứng hay ngồi bệt xuống sàn.Khán giả đủ các lứa tuổi từ 60-70 đến 17-18. hầu như không ai bỏ về, ai cũngsôi nổi, nhiều người còn bực bội vì không có cơ hội phát biểu. Có vẻ MC cố hướngtới người trẻ nên người lớn tuổi ít cơ hội phát biểu (trừ mình vì cướp mic ngaytừ đầu, khi chưa ai dám nói). Nhưng các bạn trẻ cũng tỏ ra rất đa dạng, một sốbi quan, chán nản vì chưa được xã hội hay người lớn công nhận/trợ giúp thíchđáng như các bạn muốn. Một số khác khinh bạc, chán nản, bàng quan. Nhưng có mộtsố bạn rất sáng tạo, nghiêm túc và tích cực mà lại toàn là nữ! Những diễn giảcũng nưh vậy. Nam giới như Đạo diễn TVT, nhà giáo Phạm Toàn… thì rất bi quan vềxã hội, cho là ngày càng tệ, không còn gì tử tế. Nhà báo Thu Hà và mình thì lạithấy tệ nạn bây giờ và ngày xưa chẳng có gì khác nhau, chẳng qua bây giờ mediaphát triển nên bị công bố nhiều hơn. Theo mình tệ nạn bây giờ đều là kết quả củamầm độc ngày xưa, nhưng giờ đơm hoa kết trái nên “lộ” hơn thôi. Và bên cạnh cơchế, khiếm khuyết trong văn hóa đại chúng cũng là một trong những nguyên nhânchính dẫn đến tình trạng hiện nay.
Một ví dụ chính là tiêu đề của buổi nói chuyện – sự tử tê.Theo mình dịch là “kindness” là chưa chính xác vì “tử tế” có 2 nghĩa – người tử tế là ngườiđàng hoàng, đúng đắn, chứ chưa chắc đã là người tốt bụng – kindness vì “tốt bụng”thiên theo nghĩa làm hài lòng người khác . Ví dụ hàng xóm mắng trẻ con phạm tội,hiếm khi được coi là to be kind nhưng là người tử tế. Tử tế còn có nghĩa làm mộtviệc gì cho đàng hoàng, đạt kết quả tốt. Như vậy khó có thể dịch là kindness mànên dịch là “Properness” vì có thể dùng với cả người và hành vi. Theo minh thìkhông chỉ người tử tế mà cả những hành vi tử tế cũng cần thiết không kém. Nhưhôm qua, khi MC hỏi mọi người trong khán phòng có nghĩ mình là “người tử tế”không thì hầu như ai cũng giơ tay. Nhưng rất nhiều người đến quá muộn, mất trậttự, không “tử tế” mấy. Hành vi tử tế mới đem lại kết quả tử tế và làm xã hộiphát triển được.
Mấy ngày nay mình có post về việc mời tham dự khóa CSRonline miễn phí cho SSE – Thụy Điển. Đâylà hoạt động nằm trong khuôn khổ hợp tác giữa nhà trường SSE và mình với tưcách cộng tác viên, tất nhiên không thù lao. Rất mừng là có khá nhiều bạn đăngký, hơn 20 người, vượt mức độ mình mong đợi. Nhưng rất đáng chán là khoảng trên50% số các bạn đăng ký không buồn đọc “tử tế” những yêu cầu về thông tin của đốitác, dù không nhiều nhặn gì, chỉ là Họ & Tên, DoB, Education, Current job,email, Tel… làm mình phải hỏi đi hỏi lại 2-3 lần vẫn chưa thu thập được đầy đủ.Bạn nào cũng quảng cáo bản thân rất “oách” nhưng vài dòng về bản thân viết không xong. Những bạn ấy cũng không hề nghĩ, nếu không có email, tel…làm saoSSE liên lạc với bạn được?
Những hành vi kiểu ấy quá nhiều, giáo viên mời sinh viên đếnđể hướng dẫn viết bài thì không đến hoặc đến muộn… Doanh nghiệp ăn bớt khi sảnxuất, người làm dịch vụ cẩu thả, khách hàng phàn nàn thì cho là khó tính, lắmchuyện. Y tế tiêm vacxin chết trẻ em thì cho là tai nạn nằm trong tỷ lệ chophép. Cái sảy nảy cái ung. Nếu chúng ta không “tử tế” từ chuyện nhỏ thì sẽkhông thể bàn đến tử tế ở quy mô toàn xã hội được!
Leave a Reply