Nhiều bạn hỏi quá nên post nhanh bài viết vội trên đường đi này. Khi nào về nhà sẽ bổ sung ảnh nhé!

Từ nhỏ mình đã được nghe Cuba là một hòn đảo đẹp như thiên đường, một địa điểm du lịch lý tưởng kết hợp giữa văn hoá Tây Ban Nha và Caribe, thiên nhiên tuyệt đẹp, con người thân thiện, mến khách. Vì vậy, nhân dịp đưa con đi học, mình tranh thủ chạy qua xem sao.

1. Nếu đi từ VN, có thể bay bằng Aeroflot đến Moscow, từ đó bay qua Havana (giá khoảng 1.700$ cho vé khứ hồi) hoặc đi Air France (2.500$). Các nước như Anh, Đức, Italia, Cânda, Nam Mỹ đều có đường bay thẳng qua La Havana nhưng từ Mỹ thì bó chiếu. Con đường ngắn nhất từ Mỹ là qua Mexico, khoảng 7-800$/người bay mất chừng 4h qua Mexico City, thêm 4h qua Habana nhưng có thể phải transit đến 13 h ở Mexico City.

2. Đừng lo về visa dù nếu bạn check trên mạng thì từ 2012 đến nay, Cuba đã bỏ chế độ miễn thị thực cho công dân VN. Mình đã từng gọi đến sứ quán Cuba ở VN và nhận được những chri dẫn rất mù mờ và thiếu trách nhiệm, kiểu “cứ load tờ khai trên mạng, khai ra, mang đến đây rồi sẽ kiểm tra”, không hề có thời hạn cấp visa hay ảnh chụp phải thế nào… Con gái mình kiểm tra trên mạng mới biết Cuba có chế độ bán tourist card ở mọi sân bay có chuyến bay đến Havana, giá 20$/người. Họ còn linh hoạt đến mức không đóng dấu nhập cảnh vào hộ chiếu của khách để tránh bị Mỹ kỳ thị. Rắc rối duy nhất là bạn không thể check through hành lý đến Havana mà phải nhập cảnh ở nước có đường bay qua Cuba thôi. Theo thông tin trên mạng thì đừng thử với Cubana vì dịch vụ rất tồi tệ, hay huỷ chuyến, delay dù giá rẻ (tin tốt là cuối cùng cũng có hãng đáng sợ hơn hàng không VN).

3. Điều dở hơi nhất ở Cuba là tiền tệ. Đơn vị tiền tệ chính thức là peso nhưng đơn vị tiền tệ giành cho du khách lại là CUC, còn được gọi là convertible peso. Nhà nước độc quyền đổi tiền với giá là 25 peso = 1 CUC = 1 USD, các ngoại tệ khác sẽ tính giá theo USD kèm 3% commission nữa. Hầu hết mọi hàng hoá, dịch vụ giành cho tourist đều tính theo CUC nhưng hàng hoá bán ngoài đường lại theo peso. Do người Cuba gọi cả hai là peso nên bạn sẽ rối tinh rối mù lên giữa tiền của bạn, tiền USD mà bạn vừa đổi, tiền peso hay tiền CUC. Hãy đổi tiền ngay ở sân bay để chi tiêu và vì đổi ở đâu giá cũng như nhau thôi. Nhưng nếu đổi ở dịch vụ chính thức thì các tiền khác sẽ lợi hơn USD vì phí là 3% còn đổi USD bị thêm 10% nữa. Còn nếu bạn có người VN ở đây chỉ dẫn USD đổi sẽ lợi hơn.

Quầy đổi tiền với cảnh sách súng kè kè canh gác và phản đối bị chụp ảnh

3. Sân bay Cuba trông khá bình thường, nghĩa là sáng sủa và khá sạch sẽ dù hàng hoá rất nghèo nàn. Nhưng bạn sẽ phải tự tìm taxi về hotel và bạn sẽ rất bất ngờ khi nhìn thấy cả một Bảo tàng xe cổ đang chờ bạn bên ngoài, từ Lada, Peugeot… đến Cadillac, Nisan với những mẫu mã mà bạn không ngờ còn tồn tại và nhất là còn chạy được. Tất cả các xe ấy đều giống nhau là trông như sắp rời ra từng mảnh nhưng không hiểu vì sao vẫn còn chạy và tất nhiên không cái nào có điều hoà. Bạn vừa ló đầu ra ngoài sẽ có cả chục anh lái xe taxi trông rất đẹp trai và bảnh bao đến chào mời bạn đi taxi meter. Đừng tin họ, hãy mặc cả trước khi bước lên xe ( giá taxi từ sân bay về thành phố max là 30CUC) vì nếu bạn để chạy theo meter thì chỉ có Chúa mới biết giá sẽ là bao nhiêu.

Sân bay Havana. Xứ này vừa đến là xếp hàng

4. Nếu nơi bạn đến đầu tiên là Habana thì hãy cố đừng thất vọng khi nhìn thấy một thành phố hoang tàn, cỏ dại mọc đầy hai bên đường, nhà cửa xộc xệch, các cửa hiệu lụp xụp, bé tí, bên trong gần như không có hàng hoá gì đáng kể. Ngay trung tâm thành phố mà rất nhiều ngôi nhà từng rất to đẹp bỏ hoang, trơ những ô cửa sổ còn nguyên đường trạm trổ hoa mỹ nhưng nay trống rỗng, như những đôi mắt mù loà, câm lặng nhìn người qua lại. Trong khu phố cổ, trừ các khách sạn, còn lại tất cả các công trình kiến trúc xinh đẹp từ thời trước Fidel đều được thông báo là đang trong quá trình tu bổ. Như Capitolio (một công trình rát đẹp, mô phỏng toà nhà Capitol của Mỹ) nghe nói là đã tu bổ 2 năm nhưng suốt 1 tuần ở đây mình chưa từng nhìn thấy một công nhân nào làm việc trên dàn giáo nên không biết khi nào mới xong. Còn rất nhiều ngôi nhà chỉ còn bắc giáo xung quanh để ngăn không sụp đổ chứ bên trong đã hoàn toàn hoang tàn. Mình từng nghe ca ngợi nhiều về tài năng xây dựng của Cuba, mà điển hình là khách sạn Thắng lợi ở HN. Có thể về độ bền vững thì OK nhưng tất cả đều vuông chằn chặn, thô cứng, thấp lè tè như hotel Thắng Lợi, không có gì hấp dẫn. Thành phố gần như không còn công trình nào đáng để thăm quan, trừ Bảo tàng nghệ thuật và Bảo tàng Cách mạng với giá cắt cổ là 8CUC/người, một cái giá hoàn toàn phí phạm. Bảo tàng Nghệ thuật là một toà nhà kiểu mới, không đẹp, với cách trưng bày rất kỳ lạ là toàn thể các tầng 1,2 là các công trình nghệ thuật đương đại (contemporary art) hầu hết là từ 1960 trở lại nên theo mình là rất xấu, khô cứng, thậm chí là thô thiển, chủ yếu là đề tài cách mạng, có những tấm vẽ vài chục tấm ảnh Jose Marti hay Fidel ghép lại, chả hiểu để làm gì? Mình tìm mãi mới thấy khu Colonial art, hoá ra giấu trong góc của tầng 3 thì còn xem được. Còn bên Bảo tàng Cách mạng thì hoàn toàn thê thảm. Mình chọn vào thăm vì Toà nhà nguyên là Dinh Tổng thống của Cuba nên rất đẹp, nghe nói có những phần trưng bày về lịch sử Cuba. Hoá ra vào trong thì 3 tầng chỉ toàn những tranh ảnh, sách báo về cách mạng, rất xấu và chẳng hiểu gì vì bằng tiếng TBN. Cái xứ này là du lịch rất kỳ cục, họ thu tiền của du khách gấp 25 lần người bản xứ nhưng không hề có hướng dẫn tiếng gì khác ngoài tiếng Anh. Nếu chỉ đến Habana thì tốt nhất là đừng đến Cuba cho thêm thất vọng.

Phố cổ thê thảm

Ngôi nhà tuyệt đẹp này đang chờ đổ

5. Mình từng nghe nhiều huyền thoại về người Cuba thân thiện, hiếu khách nhưng chắc đó là thời những năm 70, khi họ còn niềm tin vào chế độ. Ở Havana, hễ bạn thò đầu ra đường là có vài ba người sấn lại mới chào đi taxi, đi nhà hàng, khách sạn… và hầu hết là cò mồi. Nếu bạn đồng ý, họ sẽ bán cái bạn cho 1 người khác để ăn hoa hồng. Ngay những người Cuba cũng luôn dặn bạn phải cẩn thận khi giao thiệp ngoài đường vì lừa đảo, trộm cắp, thậm chí cướp giật, giết người khá phổ biến. Khi dùng bất kỳ dịch vụ gì, bạn phải hỏi giá trước. Vài lần mình vào nhà hàng, xem giá từng món rất cẩn thận, thấy cũng OK nhưng khi đưa hoá đơn thấy thêm một đống chi phí kiểu 4 miếng bánh mì ăn với soup, mọi nơi đều tính vào giá soup, nay tính riêng đến 4.5$, trong khi soup có 2.5$! 1 ly coctail giá 2.5$ nhưng nước khoáng (quên hỏi giá) là 4$… Phí dịch vụ là 10% nhưng nếu bạn không kiểm tra, họ sẽ tính 20-25%. Tóm lại là đi chơi ở Havana nắng nóng kinh khủng, chả có gì để xem và máy chém, lừa đảo khắp mọi nơi. Có trải qua cảnh này mới biết ơn những người nước ngoài dũng cảm đến VN những năm mới mở cửa và mới hiểu, vì sao họ không quay lại.

Chuyện người Cuba có thiện cảm với VN cũng là chuyện cổ tích rồi, 100% người Cuba gặp ngoài đường đều hỏi “China”, khi nói mình là VN chỉ những người lớn tuổi có nhớ láng máng về chiến tranh VN. Khắp những địa điểm nổi tiếng, báo chí… tràn ngập hình ảnh các lãnh đạo TQ viếng thăm Cuba. Hiện nay TQ đang là đối tác thương mại quan trọng nhất của Cuba, thậm chí còn lập cả một trường học cho người TQ ở đây. Và trong hoàn cảnh thông tin bị bưng bít, người dân hoàn toàn khôgn biết gì về những hành vi gây hấn của chính quyền TQ hiện nay. Thanh niên nam nữ Cuba dù da đen hay trắng đều khá đẹp vì dáng cao, chân dài, khuôn mặt nét như tượng, mắt to, lông mi dài và cong. Chỉ tiếc là họ rất nhanh phát phì nên ngoài 30 còn rất ít người trông được.

Xếp hàng dài chờ mua kem. kết cục là mình không đủ can đảm để thử

6. Phương tiện đi lại duy nhất cho du khách là taxi mà 90% trông tệ hơn xe bãi rác, chứng tỏ thợ cơ khí của Cuba rất tài giỏi khi làm cho những đống sắt vụn ấy vẫn chạy được. Đóng mở cửa xe là cả một nghệ thuật mà mãi mình vẫn không thành tài. Điểm tốt là bạn không thể bị say xe vì xóc ầm ầm, cửa xe không đóng được và mùi xăng dầu khét lẹt ám vào quần áo. Trước khi lên xe nên viết tên địa điểm bạn cần đến lên một mẩu giấy vì người Cuba không biết tiếng Anh, kể cả đếm. Nhớ mặc cả cẩn thận, theo người địa phương là chỉ nên trả tối đa 2/3 giá họ đưa ra. Có xe taxi chạy tuyến rẻ hơn nhưng chỉ đỗ tại bến mà bến lại không ghi trên đường nên du khách bó tay. Còn một xe Panoramic Tour hop on hop off chạy quanh thành phố, giá 5CUC/người nhưng không có điều hoà, nói tiếng Anh rất khó hiểu và sơ sài, lại chỉ chạy đến 18h, trong khi 21h trời mới tối, thành ra cũng không tác dụng lắm.

Phương tiện đi lại do dân chúng

6. Ăn uống ở đây khá giống các nước Nam Âu, do ảnh hưởng văn hoá TBN mà Cuba là thuộc địa suốt từ thời Columbus cho đến cuối thế kỷ 19. Đồ ăn có rất nhiều đậu đủ màu, kể cả đậu đen, thường nấu với cơm, thịt bò, thịt gà, cá, tôm và nhất là tôm hùm. Dân Cuba nghe nói khá nhiều tiền do người nhà gửi từ Mỹ, Canada về nên sống khá dư dả. Còn những người không có viện trợ sống rất khó khăn vì thực phẩm toàn bộ theo tem phiếu. Tôm hùm là món nổi tiếng của Cuba và không đắt nhưng chỉ thấy trong các nhà hàng cho khách du lịch, còn phần đầu tôm đem xay ra bán cho dân chúng. Suất ăn ở nhà hàng thường rất to, như nhà mình là 3 người mà chưa bao giờ ăn hết 2 suất của họ, gọi 1 suất thì bôi bác quá! Nhìn chung đồ ở đây ăn được, dù gia vị kiểu Caribean hơi khó chịu, giá di động từ 7-20$/ người/bữa. Los Nados đối diện Capitolio là nhà hàng nổi tiếng nhất ở đây vì ăn ngon, không đắt, phục vụ tốt và Pinacolada ngon tuyệt, có điều phải xếp hàng khá dài vì nhà hàng khá nhỏ.

7. Đồ uống có lẽ là điểm sáng nhất trong ẩm thực Cuba. Ngoài coctail, rượu Rum Havana là rượu mạnh ngon nhất mình từng uống vì rất thơm, uống êm và pha coctail hay pha với nước hoa quả rất ngon. Giá cả lại rất vừa phải, chri chừng 27$/chai loại 7 năm là ngon nhất. Có điều mình lại về qua đường Mỹ, nơi cấm nhập hay chuyển tải mọi loại hàng hoá Made in Cuba nên đành chịu, tiếc quá!

8. Internet ở Cuba có lẽ là điểm tệ nhất vì rất ít và tốc độ rất chậm. Nhà ông bà chủ mình do có đăng ký dịch vụ cho khách thuê nhà nên có Internet nhưng chỉ là dial up, sau 30p chiến đấu mà không mở được 1 email mình đã phải đầu hàng. Cách duy nhất tiếp cận Internet là đến các hotel từ 4 sao trở lên với giá từ 6-10$/h và cũng lúc được lúc mất, chưa kể thủ tục log in, log out rất mất thì giờ. Và 1 thẻ 10$ chỉ có hạn 3 ngày, kể cả hôm bạn mua nên thực tế mất tiền rất nhanh.

9. Sau 2 ngày ở Havana mình đã hoàn toàn chán nản, không thể tin còn có du khách phương Tây muốn đến đây. Trong cơn tuyệt vọng, mình đã xếp hàng 2h để mua tour đi Varadero, nơi nghe nói có biển đẹp nhất Cuba. Anh bán hàng báo giá tour là 120$/người cho 2 ngày ở phòng 3 người, 4 star hotel, all inclusive. Khi đến nơi nhìn lobby khách sạn thấp tè, ruồi bay à à, khách nằm ngồi la liệt chờ check in, nản quá. May phòng còn chấp nhận được, dù chỉ đáng 3 sao là may. Đến khi ra biển thì không hối hận nữa vì dù bãi không đẹp lắm nhưng cát trắng và mịn, biển trong xanh ngất ngây. Mình từng thấy tất cả các vùng biển VN từ Đồ Sơn cho đến Phú Quốc, Côn Đảo, biểnPhilippines, Singapore, Thailand, biển Hy Lạp, Hawaii, nơi nào biển cũng đẹp, nước cũng xanh nhưng màu xanh ở đây khác hẳn, xanh như ngọc bích và đổi sắc màu liên tục dưới ánh nắng. Cả nhà thuê một thuyền buồm chạy ra khơi, lặn ngắm cá biển đủ sắc màu, chỉ tiếc là không có san hô. Cát ở đây cũng đẹp hơn các nơi mình từng qua vì trắng và rất mịn, ngồi bốc từng nắm thả bay lả tả trong gió, thật dễ chịu. Mình cũng từng đi nghỉ ở nhiều nơi, từ 5 sao đến đi bụi nhưng all inclusive kiểu này thì chưa từng thấy. All inclusive có nghĩa là bao gồm mọi thứ, từ ăn nghỉ đến mọi nhu cầu khác như massage, bơi thuyền, jacuzzi… Khi đăng ký với hotel, bạn sẽ được đeo một vòng tay vào cổ tay. Với chiếc vòng ấy bạn có quyền sử dụng mọi dịch vụ của resort miễn phí, muốn ăn uống lúc nào cũng được. Ông chồng mình có tật ăn đêm, 2h sáng dậy xuống lobby có sandwich và bia phục vụ. Mình thì mê coctail, bất cứ lúc nào chạy ra quầy bar cũng có và khá ngon chứ không phải loại dịch vụ miễn phí như bố thí của VN.

Biển Varadero dưới nắng

Có 4 nhà hàng cho bạn lựa chọn: nhà hàng Nhật, nhà hàng Italia, nhà hàng ven biển hay ăn buffet thông thường nhưng muốn ăn tối ở đâu bạn phải book trước. Các dịch vụ hút khách như bơi thuyền, massage cũng vậy. Mình đã từng nghe ở Nam Mỹ có mô hình nghỉ mát kiểu all inclusive nhưng không nghĩ nó lại triệt để đến vậy. Trog suốt thời gian nghỉ bạn chỉ lo xem bố trí ăn chơi thế nào cho hiệu quả, thật rất thư giãn. Nhân viên phục vụ ở đây cũng khác hẳn ở Habana, biết tiếng Anh tốt, nhiệt tình, dễ thương. Mô hình này đã giải thích vì sao luôn có 1 hàng dài trước các bud của công ty du lịch và vì sao bất chấp lệnh cấm vận của Mỹ, hàng năm vẫn có khoảng 9 tr du khách đến Cuba. Thực tế du khách châu Âu và châu Mỹ Latin hầu hết mua tour từ nước họ rồi bay thẳng đến Cuba, chỉ đi theo tour nên ít phải va chạm với thực tế bên ngoài. Nhưng chỉ cần bước chân ra ngoài hotel thì những bất hợp lý của XH lại ùa đến. Xe bus du lịch không đón ở hotel mà đón tận ngoài đường, đi bộ rất xa mới đến. Internet còn chậm hơn Havana và không có wifi. Hãy tạm hài lòng với những gì tour đem lại vậy.

10. Chỗ ở: các hotel ở Cuba đều của nhà nước nên không ngạc nhiên là dịch vụ đều dở. Cuba từng là thiên đường nghỉ ngơi của giới nhà giàu Mỹ với rất nhiều hotel, sòng bài to đẹp. Do thực tế sau một thời gian dài bỏ bê, rất nhiều hotel thời Batista đã bị xuống cấp trầm trọng hoặc bị trưng dụng làm việc khác, nên rất ít hotel tử tế còn hoạt động. Những đánh giá kiểu 4star hay 5star ở đây đều chri có ý nghĩa khá tương đối. Tuy nhiên giá cả lại cao khác thường, 150$ – 250$/đêm cho phòng 2 người và không dễ book vào các kỳ nghỉ vì đã book theo tour hết. Dịch vụ của họ còn khá kỳ quái như kèm theo rất nhiều ruồi miễn phí. Tại các bãi biển như Varadero thậm chí còn không cho người ngoài vào khu vực khách sạn mà chỉ cho khách đã có phòng ở đó mà thôi. Vì vậy, Nhà nước cho phép tư nhân kinh doanh nhà nghỉ kiểu homestay, giá từ 30$-50$/phòng. Nhà mình ở một nàh nghỉ như vậy, khá sạch sẽ, ông bà chủ dễ thương. Họ còn có thể cung cấp bữa ăn sáng và giặt giũ quần áo. Ở kiểu này bạn còn được biết thực tế về đời sống người dân ở Cuba, khi nhu yếu phẩm còn rất khan hiếm, TV, báo, đài chỉ toàn tin về lãnh tụ Fidel, như thể đang ở thời chiến tranh lạnh vậy. Những nhà nghỉ kiểu này có thể dễ dàng book trên mạng nhưng dịch vụ rất basic, ăn uống phải tự lo hết và rất ít nhà trong khu trung tâm nên đi lại khá khó khăn.

Suất ăn khủng cho 2 người

Theo mình, Cuba là một nơi có thể đến nếu bạn có rất nhiều tiền để mua tour hoặc rất có tinh thần khám phá. Havana cũng có một số điểm đáng đi như Plaza Vejia, Hotel Nacional (xây trên một mỏm đá, nhìn ra biển cực đẹp), pháo đài Morro…, tối đa là 2 ngày. Đặc biệt không nên bỏ qua các music show như Tropicana, Parisien hay Cuba Cuba, rất hoành tráng và thú vị. Hầu hết mọi người đều thích biển hơn. Đặc biệt người VN nên đến để biết đường lối kinh tế sai lầm có thể tàn phá một đất nước từng tươi đẹp và thịnh vượng đến mức nào!!!

Quầy sách cho khách du lịch chỉ toàn sách tuyên truyền

Không lẽ hoàng hôn đã phủ bóng mãi mãi lên đất nước đẹp đẽ này???