Vừa đến viếng một chị bạn đồng nghiệp lớn tuổi.  Chị ốm đã lâu, nên thực ra cái chết lại là sự giải thoát cho chị. Nhưng nhìn tấm ảnh chị cười hiền từ trên bàn thờ vẫn thấy đau xót. Phận người nhiều khi sao quá trớ trêu…

Tôi biết chị từ khi mới về trường công tác năm 1985. Khi ấy chị mới ngoài 30, là thành viên Ban Chấp hành CĐ trường. Tính chị xởi lởi, hiền hòa nên làm việc ấy rất hợp. Gia cảnh chị khá khó khăn vì chồng là bộ đội toàn đi xa, lương bổng hai vợ chồng đâu có bao lăm. Một mình chị ở trong khu Tập thể Nhà trường với hai đứa con lít nhít, 1 trai 1 gái, đứa lớn mới quanh 10 tuổi. Chị là người mẹ rất tận tụy với con. Trường khi ấy cơ sở vật chất rất kém, cứ mưa là lụt, nhà tập thể dột tứ tung. Tôi vẫn còn nhớ hình ảnh chị gầy nhỏ, lưng đeo túi, một tay bế đứa con gái bé, tay kia dắt đứa con trai lớn, cố gắng nhấc con qua từng vũng nước…

Cũng may hai cháu dần lớn, xinh xắn và học giỏi. Cả hai cháu đều đỗ vào Đại học, cháu gái còn được học bổng đi học ở Nhật, cháu trai tốt nghiệp đi làm cho 1 ngân hàng ở ngay HN, ai cũng mừng cho chị, nhất là khi anh cũng được chuyển về gần nhà. Nhưng niềm vui ngắn chẳng tày gang, con gái chị thông báo là yêu một anh nước ngoài, sau khi cưới sẽ đi theo chồng. Mọi người đều động viên chị, bảo chị nên mừng cho con, bây giờ đi lại thuận tiện, chỉ vài ba giờ là lại về với mẹ ngay mà. Chị vẫn đứng ra tổ chức đám cưới rất sang trọng cho con nhưng là một người phụ nữ truyền thống, chỉ biết sống vì chồng vì con, trong đám cưới tưng bừng, cô dâu chú rể xinh đẹp mà nhìn chị cứ héo hắt…. Rồi một thời gian sau chị đổ ốm, bệnh rất lạ vì người cứ yếu lần, không đi lại được, thở cũng dần khó khăn. Chồng chị đưa chị đi khám khắp nơi, cuối cùng bác sĩ kết luận là chị bị suy giảm hệ thần kinh thực vật, một bệnh lạ và không có thuốc chữa. Dần dần chị chỉ còn nằm 1 chỗ, k nói được, k cử động được, đến thở cũng phải qua 1 ống nối trực tiếp vào cổ họng. Đến thăm nhìn chị mà rơi nước mắt vì người cứ teo tóp dần, nhưng lại hoàn toàn tỉnh táo, biết mọi thứ mà k nói gì được! Con gái đi lấy chồng xa, vài năm mới về 1 lần, con trai lấy vợ ra ở riêng, chỉ có chồng và mấy đứa cháu thay phiên nhau chăm sóc chị. Chị dần trở thành người tù trong chính cơ thể của mình mà dù có sự chăm sóc tận tụy của chồng, chị cũng k sao thoát ra đươc!

Trời cũng thương, cho chị ra đi rất nhẹ nhàng. Chồng chị kể, sáng ra vẫn còn rửa mặt cho chị rồi dặn chị cố ăn thêm 1 chút để con về thăm được yên tâm. Sau đó, khi anh vào bếp thì cô cháu hớt hải chạy vào bảo anh là thấy chị nấc mấy tiếng rồi nghẹo đầu xuống. Khi anh chạy ra thì chị đã đi rồi… Con trai, con dâu chạy về, con gái cũng bế cháu về ngay chiều hôm ấy nhưng thực tế không thể thay đổi được là: chị – người mẹ hết lòng yêu thương con, hy sinh mọi thứ vì con, có hai đứa con thành đạt, đàng hoàng nhưng lúc ốm hiếm khi được con chăm sóc, lúc chết không được gặp con lần cuối! Phận làm mẹ thật đắng cay!!!

Chuyện đời chị làm tôi nhớ đến một câu chuyện khác. Có lần tôi đi dạy ở 1 công ty viễn thông. Sau buổi học, công ty mời đi ăn trưa cùng học viên. 1 học viên xung phong lái xe chở tôi đi, dọc đường anh kể là anh thích nói chuyện với tôi vì anh cũng từng học và làm việc ở nước ngoài về. Hỏi ra mới biết anh học Đại học, rồi học Thạc sỹ ở Đức, sau đó đã làm việc cho Siemens 2 năm, đã đưa cả vợ con qua, làm thủ tục định cư, coi Đức như quê hương mới. Nhưng một ngày anh nhận được tin một anh bạn thông báo là bố anh ốm nặng, đã vào viện nhưng mẹ anh không cho anh biết. Khi về anh mới biết bố anh mắc bệnh tim, đòi hỏi phải chữa trị lâu dài. Nhà chỉ có 2 chị em, chị anh đã định cư bên Australia.  Như anh nói thì bệnh bố anh sẽ duy trì được nếu chăm sóc tử tế nhưng ở VN con cái phải tự mình giám sát chứ k thể trông chờ vào hệ thống y tế. Cuối cùng, sau 2 tháng chăm sóc bố qua cơn hiểm nghèo, anh quay lại Đức làm thủ tục thôi việc, bán nhà về sống ở Việt Nam với bố mẹ.

Nghe chuyện tôi rất tiếc vì biết bao người đấu tranh để có thể định cư ở một nước như  Đức; anh đã có cơ hội, đã mất công gây dựng bên ấy rồi lại phải bỏ cả! Chưa kể con cái anh sẽ mất cơ hội hưởng một nền giáo dục tốt, một tương lai đảm bảo. Nhưng anh bảo, anh sinh ra và lớn lên ở VN thời cũ mà vẫn có cơ hội đinh cư nơi khác. Con cái anh nếu cố gắng thì chắc rồi cũng sẽ có tương lai của mình. Nhưng bố mẹ anh già rồi, anh đã thử mời qua bên Đức mà buồn quá, không sống được, lại phải quay về. Đến bây giờ anh vẫn tiếc vì hội nhập lại với cuộc sống ở VN thật khó khăn, công việc không như ý muốn nhưng anh không hề hối hận. Bố mẹ anh đã cho anh cuộc sống, ít nhất anh có thể dùng một phần đời mình để phụng dưỡng bố mẹ! Anh làm tôi thật sự khâm phục!

Cuộc đời nhiều khi đặt ta trước những sự chọn lựa thật khó khăn. Làm bố mẹ cũng thật rủi ro. Ai nuôi con cũng mong cho con thành đạt sung sướng, không bố mẹ nào muốn đòi hỏi con đền đáp. Nhưng trên bước đường đời xa ngái của tuổi trẻ, mong con trẻ cũng biết nhìn lại bậc sinh thành, đền đáp đôi chút công lao cho bố mẹ!

“Ai còn mẹ xin đừng làm mẹ khóc Đừng để buồn lên mắt mẹ nghe không?” Hãy hành động để sau này chính mình khỏi phải ân hận!