Hội nhập quốc tế đã buộc mọi công ty của Việt nam phải cạnh tranh với công ty nước ngoài ngay trên sân nhà nên gặp rất nhiều khó khăn, đặc biệt là trong các ngành dịch vụ là ngành mà VN còn ít kinh nghiệm. Trong các ngành, hàng không là ngành phải chịu sự cạnh tranh trực tiếp nhất. Đã có rất nhiều lời phàn nàn về các hãng hàng không Việt nam, kể cả hãng lâu đời nhất là VNA hay các hang mới gia nhập như VietJet Air, PacificAirline… Thời gian vừa qua mình phải đi lại khá nhiều nên cũng có điều kiện so sánh các hãng với nhau.  Nhìn chung mình thấy VNA khá OK, nhất là trong tương quan với các hãng khác của VN. Máy bay củahãng khá mới, gần đây cũng có một số chính sách giá mới nên cũng dễ chịu hơn.Sau hơn nửa tháng nếm trải 5-6 hãng hàng không, nhìn thấy tà áo dài và tờ báotiếng Việt thấy cũng ấm áp. Nhưng cảm giác ấy nhanh chóng bị xoá nhoà vì dẳng cấpkhác nhau quá xa. Ở đây chỉ so sánh hai hãng hành không China Airline và VNA vìcùng là châu Á, văn hoá phục vụ khá tương đồng.
1.Khả năng ngôn ngữ và giao tiếp: Tiếp viên China Airline nói tiếng Anh không khá, không phải ai cũng xinh nhưng thái độ của họ rất tận tình và phát âm khá hay. Cả tiếp viên và phi công của VNA phát âm tiếng Anh rất tệ, kể cả phần hướng dẫn an toàn bay hay câu chào hành khách (không hiểu vì sao không tìm người nói khá để thu âm từ đầu?). Tiếp viên VNA cũng nói năng nhỏ nhẹ nhưng nhìn là biết đó chỉ là thái độ bên ngoài, không thật lòng. Nhân viên các hãng, kể cả phi công đều rất thân thiện, trong chuyến bay luôn nói vào lời giao tiếp với khách còn VNA thì mình chưa thấy bao giờ. Một lần đi máy bay của Aero Mexico bọn mình phải chờ 20p mới được ra khỏi máy bay. Khi ra mình gặp cơ trưởng, cũngđang kéo vali vào sân bay, thấy ông cười và nói Thank you, mình hỏi vì saokhông cho hành khách xuống? Ông ấy sốt sắng giải thích là vì máy bay đến sớmnên sân bay bắt chờ đúng giờ mới cho vào, rồi xin lỗi. Mình từng gặp cả tiếpviên và phi công VN cùng vào sân bay, chả bao giờ thấy được một câu chào!
Được biết các tiếp viên của bất kỳ hãng nào đều phải trải qua một khoá huấn luyện, có lẽ việc đào tạo  ở VN chưa đủ sâu để thay đổi tận gốc attitude của họ.

Tiếp viên China Airline trong bộ đồng phục bắt mắt

2. Tínhchuyên nghiệp: Đây là thiếu sót nghiêm trọng nhất, không chỉ trong ngành hàng không mà trong mọi ngành khác. Mình từng đi với vài chục hãng hàng không đủ mọi đẳng cấp nhưng họ đều giống nhau ở sự chuyên nghiệp. Trước mặt khách hàng, bao giờ họ cũng đứng ngay ngắn, ăn mặc chỉn chu và không có động tác nào thừa.Còn tiếp viên hàng không VN và mọi ngành nghề khác thì vừa làm việc vừa nói chuyện riêng, đứng ngồi nghiêng bên nọ ngả bên kia. Trong chuyến bay từ Taipei về cuối tháng 8 vừa rồi, mình  chứng kiến 1  nam tiếp viên thản nhiên đứng ngay khu vực công cộng ở cuối máy bay để thay áo veston! Với các hãng khác, vào khu riêng bạn cũng có thể thấy họ nói chuyện, cười đùa, chỉnh đốn trang phục nhưng không bao giờ làm trước mặt khách. Và không chỉ tiếp viên mà nhân viên, thậm chí cán bộ quản lý của hàng không VN cũng vậy. Cũng trong chuyến bay ấy, ngay cửa lên máy bay có 1 anh đại diện củaVNA đang đứng buôn chuyện như ngô rang với em soát vé, dù đang giờ làm thủ tụccho khách. Như vậy đừng hỏi vì sao khách hàng không tôn trọng hàng không!
3.Sự cẩu thả: vào thời an toàn hàng không đang bị đe doạ đi với các hãnghàng không Âu Mỹ rất căng thẳng vì họ rất chặt chẽ về việc tuân thủ quy định anninh nhưng VNA lại rất thờ ơ. Nhìn xung quanh tháy khách mở ĐT, Ipad… tronglúc máy bay chuẩn bị cất cánh mà tiếp viên chả nói gì. Tính mình không thích gòbó nên đi với HK Âu Mỹ nhiều khi rất khó chịu nhưng sự buông lỏng của VNA sẽlàm khách QT e ngại. Máy bay thường xuyên trục trặc cái gì đó như 2 lần đi VNAgần đây cửa phòng vệ sinh đều hỏng khoá!
4.Sự vô trách nhiệm, thích đổ lỗi: lần nào cũng vậy, hễ cứ bị chê là các cơ quan VN lại tìm đủ mọi lý do để biện minh mà không bao giờ nhận lỗi để sửachữa. Cách đây vài tuần mình có post 1 tấm ảnh hành khách không có ống, phải đixe ô tô vào sân bay sau khi bác Thăng đã gọi điện cho Cục Hàng không bảo nếukhông có ống thì ra cõng hành khách vào. Tình cờ tấm ảnh chớp được cảnh 1 người(chắc là nhân viên hàng không) đi xe đạp trong sân bay ngay gần khu vực máy bayđỗ. Một bạn đã tag một người chắc là trong ngành vào để hỏi, bạn này thản nhiênbảo: chắc tại máy bay giá rẻ nên không có tiền thuê ống (mà bạn chả có căn cứnào để nói thế!). Còn chuyện người đi xe đạp thì sẽ kiểm tra xác minh sau (tứclà mình có thể bịa ra cái ảnh đấy). Cứ như thế hỏi làm sao tiến bộ được?
Để cho công bằng, mình nói ngay là mọi ngành nghề VN đều mắc những tật này. Cólần mình bị ngã rách cằm, từng vào phòng khám dịch vụ của 108 vì nghe nói làchuyên môn tốt nhưng bác sĩ và y tá vừa khâu cho mình vừa bàn chuyện buổi trưaăn bún đậu mắm tôm ở đâu ngon, làm mình rất ức chế. Kết cục là vết khâu củamình bị nhiễm trùng, phải sang Việt Pháp khâu lại. Bác sĩ Pháp ở VP có thểkhông giỏi nhất nhưng ít nhất khi khám với họ, mình tin họ vẫn tôn trọng mìnhnhư 1 con người chứ không chỉ là một đồ vật phải sửa cho xong, tiếc rằng BS Việtở VP thì cũng không khá hơn bao nhiêu. Mình từng nghe một BS Việt Nam ở VP thanlà khách hàng sính ngoại, cứ chọn BS Pháp chứ họ có giỏi hơn BS Việt đâu! Bảnthân mình nếu có thể luôn chọn BS Pháp chỉ vì sự chuyên nghiệp của họ. Mình tinvới ngành hàng không và mọi ngành khác đều thế.
Do chính sách bảo hộ của Nhà nước, nên hàng không VN vẫn độc quyền khai thác các chuyến bay nội địa và kiểm soát giá các chuyến bay từ VN, nhờ vậy các hãng hàng không VN vẫn có lợi thế nhất định với khách bay từ VN. Nhưng lợi thế đó chỉ làm hại người tiêu dùng chứ không làm ngành hàng không trưởng thành. Chừng nào người VN chưa học được sự tôn trọng khách hàng, trân trọng công việc và tác phong công nghiệp thì dù Nhà nước có ưu đãi đến đâu, các doanh nghiệp VN cũng sẽ thất bại ngay trên sân nhà!

(Bài đã gửi đăng trên báo Nhip cầu Thế giới http://nhipcauthegioi.hu/modules.php?name=News&op=viewst&sid=4345)

Đi xe đạp trong sân bay Nội Bài